Ձայնարկություն, վերաբերական

ՎԵՐԱԲԵՐԱԿԱՆ

Կան բառեր, որոնք արտահայտում են խոսողի դատողական վերաբերմունքը եղելության նկատմամբ, օրինակ՝ Բարեբախտաբար, ամեն ինչ լավ անցավ։ Որևէ իրողության նկատմամբ խոսողի դատողական վերաբերմունքն արտահայտող բառերը կոչվում են վերաբերականներ (եղանակավորող բառեր)։ Առանձնացվում են վերաբերականների հետևյալ խմբերը.

հաստատական՝ այո՛, արդարև, անշուշտ, անկասկած, անպատճառ,

անտարակույս, անպայման, իսկապես, իրոք, հիրավի և այլն.

ժխտական ՝ ո՛չ, չէ՛.

երկբայական՝ գուցե, երևի, թերևս, կարծեմ, կարծես, կարծես թե, ասես,

միգուցե, մի՞թե, արդյոք և այլն.

զգացական՝ բարեբախտաբար, դժբախտաբար, երանի, ցավոք և այլն.

սաստկական՝ անգամ, նույնիսկ, հենց, մանավանդ, նամանավանդ, մինչև

անգամ, մինչև իսկ և այլն.

սահմանափակման՝ գեթ, լոկ, գոնե, թեկուզ, միայն, սոսկ, միայն թե և այլն

ցուցական՝ ահա, ահավասիկ.

կամային՝ թող, ապա, հապա, մի և այլն.

զիջական՝ ի դեպ, իմիջիայլոց, համենայն դեպս, այնուամենայնիվ, այսուհանդերձ և այլն։

Վերաբերականների մի մասը, եթե դրված է լինում իր եղանակավորած բառի մոտ, սովորաբար չի տրոհվում, իսկ եթե հեռացած է լինում այդ բառից, տրոհվում է ստորակետով։ Համեմատենք հետևյալ նախադասությունները. Նա այսօր առավոտյան անշուշտ կմեկնի։ Անշուշտ, նա այսօր առավոտյան կմեկնի։ Առաջին նախադասության մեջ անշուշտ վերաբերականը եղանակավորել է կմեկնի բառին, անմիջապես նախորդում է նրան և ստորակետով չի տրոհվել։ Երկրորդ օրինակում անշուշտ-ը նախորդում է նա բառին։ Եթե այդ դիրքում անշուշտ վերաբերականը չտրոհվի, կվերաբերի նա բառին, և կարտահայտվի անշուշտ նա, այլ ոչ թե մեկ ուրիշը իմաստը։ Վերաբերականները նախադասության անդամ չեն համարվում։

Գործնական աշխատանք

Վերաբերականները խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։

Բարեբախտաբար, արդարև, անշուշտ, միայն, ահավասիկ, ի դեպ, անպատճառ, ահա,անպայման, իսկապես, իրոք, հիրավի, ո՛չ, չէ՛, գուցե, երևի,իմիջիայլոց, թերևս, կարծեմ, կարծես, միգուցե, այնուամենայնիվ, մի՞թե, արդյոք, երանի, ցավոք, նույնիսկ, մանավանդ, մինչև իսկ, գեթ, լոկ, գոնե, կարծես թե, սոսկ, միայն թե, անկասկած, հապա, մի, համենայն դեպս, այսուհանդերձ։

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Ձայնարկություններ

Զգացմունք, հուզմունք, կոչ, նմանաձայնություն արատահայտող բառերը կոչվում են ձայնարկություններ:
Ձայնարկությունները լինում են երեք տեսակ`  զգացական, կոչական, նմանաձայնական: 
Զգացական ձայնարկությունները արտահայտում են ափսոսանք, վիշտ, կարեկցանք, ուրախություն, հիացմունք, բացականչություն, զայրույթ, դժգոհություն, վախ, ցավ, զարմանք: Այդ ձայնարկություններն են` ա՜խ, ավա՜ղ, բա՜, ըհը՜, պա՜հ, ջա՜ն, վա՜խ, վա՜հ, վու՜յ, ու՜յ, ու՜խ, ուխա՜յ, ուռա՜, ու՜ֆ, ֆու՜, ֆու՜հ և այլն:
Կոչական ձայնարկությունները արտահայտում են կոչ, կանչ, խրախույս, հանդիմանություն, հորդոր և այլն: Այդ ձայնարկություններն են ` ա՛յ, ծո՛, չու՛, ջու՛-ջու՛, տո՛, փի՛շտ, է՜յ, էհե՜յ, հա՜յ, հարա՜յ, քշա՜ և այլն:
Նմանաձայնական ձայնարկություններով խոսողը արտահայտում է բնության մեջ եղած ձայները: Դրանք են` հա՛ֆ-հա՛ֆ, չրը՛խկ, ծուղրուղու՜, միաու՜, բը՜զզ, խըշշ, թը՜շշ, կու՛-կու՛ և այլն:

1.Գրեցեք այն ձայնարկությունները, որոնցից կազմվել են հետևյալ բառերը:
Չրխկալ, ծվծվալ, կռկռոց, վայել, ծլնգոց, թրխկոց, թխկոց, բզզալ:
չրըխկ, ծիվծիվ, կռկռ, վայ, ծլն, թրըխկ, թըխկ, բզզ
2. Դարձվածաբանական բառարանիցվայ, ախ, հարայ ձայնարկություններով դուրս գրիր դարձվածքներ և նշիր նրանց արտահայտած նշանակությունները:
վայ բերել-դժբախտություն պատճառել
վայ դու կրակ ուտես-հիացմունքի հեգնախառը աչտահայտություն
վայ էն ապրելուն-շատ վատ ապրել
վայ գալ տանել-անելանելի վիճակում լինել
վայը տալ-հախից գալ
վայ մեղքիս-ափսոսալ
վայ տեր կանչել-մեռնել

ախ անել-ափսոսալ
ախ անելու ժամանակ չունենալ-խիստ զբաղված
ախ ու վախ-սաչասափ
ախ ու վախ անել-հառաչել
ախ ու փախ-աղետ

հարայ կանչել ողբալ-ողբալ

Ձայնարկություն, վերաբերական

ՎԵՐԱԲԵՐԱԿԱՆ

Կան բառեր, որոնք արտահայտում են խոսողի դատողական վերաբերմունքը եղելության նկատմամբ, օրինակ՝ Բարեբախտաբար, ամեն ինչ լավ անցավ։ Որևէ իրողության նկատմամբ խոսողի դատողական վերաբերմունքն արտահայտող բառերը կոչվում են վերաբերականներ (եղանակավորող բառեր)։ Առանձնացվում են վերաբերականների հետևյալ խմբերը.

հաստատական՝ այո՛, արդարև, անշուշտ, անկասկած, անպատճառ,

անտարակույս, անպայման, իսկապես, իրոք, հիրավի և այլն.

ժխտական ՝ ո՛չ, չէ՛.

երկբայական՝ գուցե, երևի, թերևս, կարծեմ, կարծես, կարծես թե, ասես,

միգուցե, մի՞թե, արդյոք և այլն.

զգացական՝ բարեբախտաբար, դժբախտաբար, երանի, ցավոք և այլն.

սաստկական՝ անգամ, նույնիսկ, հենց, մանավանդ, նամանավանդ, մինչև

անգամ, մինչև իսկ և այլն.

սահմանափակման՝ գեթ, լոկ, գոնե, թեկուզ, միայն, սոսկ, միայն թե և այլն

ցուցական՝ ահա, ահավասիկ.

կամային՝ թող, ապա, հապա, մի և այլն.

զիջական՝ ի դեպ, իմիջիայլոց, համենայն դեպս, այնուամենայնիվ, այսուհանդերձ և այլն։

Վերաբերականների մի մասը, եթե դրված է լինում իր եղանակավորած բառի մոտ, սովորաբար չի տրոհվում, իսկ եթե հեռացած է լինում այդ բառից, տրոհվում է ստորակետով։ Համեմատենք հետևյալ նախադասությունները. Նա այսօր առավոտյան անշուշտ կմեկնի։ Անշուշտ, նա այսօր առավոտյան կմեկնի։ Առաջին նախադասության մեջ անշուշտ վերաբերականը եղանակավորել է կմեկնի բառին, անմիջապես նախորդում է նրան և ստորակետով չի տրոհվել։ Երկրորդ օրինակում անշուշտ-ը նախորդում է նա բառին։ Եթե այդ դիրքում անշուշտ վերաբերականը չտրոհվի, կվերաբերի նա բառին, և կարտահայտվի անշուշտ նա, այլ ոչ թե մեկ ուրիշը իմաստը։ Վերաբերականները նախադասության անդամ չեն համարվում։

Գործնական աշխատանք
Վերաբերականները խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։
Բարեբախտաբար, արդարև, անշուշտ, միայն, ահավասիկ, ի դեպ,
անպատճառ, ահա,անպայման, իսկապես, իրոք, հիրավի, ո՛չ, չէ՛, գուցե, երևի,
իմիջիայլոց, թերևս, կարծեմ, կարծես, միգուցե, այնուամենայնիվ, մի՞թե, արդյոք,
երանի, ցավոք, նույնիսկ, մանավանդ, մինչև իսկ, գեթ, լոկ, գոնե, կարծես թե,
սոսկ, միայն թե, անկասկած, հապա, մի, համենայն դեպս, այսուհանդերձ։
Հաստատական-արդարև,անշուշտ,անպատճառ,անպայման,իսկապես,իրոք,հիրավի,անկասկած
Ժխտական-ո՛չ, չէ
Երկբայական-գուցե,երևի,թերևս,կարծես,կարծեմ,կարծես թե,միգուցե,միթե,արդյոք
Զգացական-բարեբախտաբար,երանի,ցավոք
Սաստկական-նույնիսկ,մանավանդ,մինչև իսկ
Սահմանփակման-գեթ,լոկ,գոնե,սոսկ,միայն թե,միայն
Ցուցական-ահա,ահավասիկ
Կամային-հապա,մի
Զիջական-ի դեպ,իմիջայլոց,համենայն դեպս,այնուամենայնիվ,այսուհանդերձ

1.Գրեցեք այն ձայնարկությունները, որոնցից կազմվել են հետևյալ բառերը:
Չրխկալ, ծվծվալ, կռկռոց, վայել, ծլնգոց, թրխկոց, թխկոց, բզզալ:
չրըխկ, ծիվծիվ, կռկռ, վայ, ծլն, թրըխկ, թըխկ, բզզ
2. Դարձվածաբանական բառարանիցվայ, ախ, հարայ ձայնարկություններով դուրս գրիր դարձվածքներ և նշիր նրանց արտահայտած նշանակությունները:
վայ բերել-դժբախտություն պատճառել
վայ դու կրակ ուտես-հիացմունքի հեգնախառը աչտահայտություն
վայ էն ապրելուն-շատ վատ ապրել
վայ գալ տանել-անելանելի վիճակում լինել
վայը տալ-հախից գալ
վայ մեղքիս-ափսոսալ
վայ տեր կանչել-մեռնել

ախ անել-ափսոսալ
ախ անելու ժամանակ չունենալ-խիստ զբաղված
ախ ու վախ-սաչասափ
ախ ու վախ անել-հառաչել
ախ ու փախ-աղետ

հարայ կանչել ողբալ-ողբալ

Բայ․ մաս I

1. Դո՛ւրս գրել անկախ դերբայները (նաև հոլովված ձևերը),
որոշե՛լ խոնարհումը (ե, ա) և կազմությունը (պարզ, ածանցավոր)։
1. Գիլլիի եղեգնուտներում (շրջելիս-համակատար, Ե-խոնարհման,պարզ) երեսնական թվականներին ես էլ եմ հանդիպել հավալուսնի բների։ (Լողալով-անորոշ,Ա-խոնարհման,պարզ) շարժվող մի կղզյակի վրա եղեգների և ջրային
բույսերի անճոռնի կույտեր կային, որոնց վրա ես տեսա այդ թռչուններին՝ անշարժ
(նստած-հարակատար,Ե-խոնարհման, պարզ),ահագին կտուցները հնարավորին չափ (ներս քաշած,հարակատար, Ե-խոնարհման,պարզ) և ծայրերը (հենած-հարակատար, Ե խոնարհման, պարզ)
բլրակի պռնկին։ Չկարողացա (մոտենալ- անորոշ,Ե-խոնարհման,ածանցավոր), ուստի և թխսկանները իրենց բները (թողնելու-անորոշ ,Ե-խոնարհման , ածանցավոր) փորձ չարին։
2. Հավալուսնը ջրի մեջ (սուզվելու-ածանցավոր,Ե-խոնարհման,ածանցավոր) սովորություն չունի, ուստի որսին դեպի ափ
(քշելիս-համակատար, Ե-խոնահում,պարզ) ձկների մի մասը հատակով ետ է փախչում դեպի ջրի խորքը։ Այդ բանը
բնազդով «գիտեն» հավալուսնները, ուստի հաճախ իրենց որսորդությանը ընկերացնում են ձկնկուլներին, որոնք, ինչպես հայտնի է, հիանալի (սուզվել,անորոշ,Ե-խոնարհման, ածանցավոր), գիտեն։ Այդ
դեպքում ստացվում է խելացի (կազմակերպված-հարակատար, Ե-խոնարհման, ածանցավոր) որս. Հավալուսնները ջրի վերին
շերտից քշում են ձկներին դեպի ափ, իսկ ձկնկուլները սուզվում և հատակով են
շարժվում դեպի ծանծաղուտը։

2. Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ ածանցավոր բայը։
1. որոնել, թոշնել, տոնել, իջնել
2. զբոսնել, հայտնել, տեսնել, ձոնել
3. օթևանել, հորինել, հիմնել, ելնել
4. հասնել, մթնել, մեկնել, դեղնել
5. զանազանել, խթանել, անվանել, հագնել
6. ճանաչել, զեղչել, փախչել, կանչել
7. թռչել, շնչել, գոչել, հնչել
8. կոչել, կորչել, շառաչել, կանաչել
9. եզրապատել, կոտրատել, ընդհատել, վանկատել
10.կարոտել, կավճոտել, ցատկոտել, փոշոտել

3. Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ այն բայը, որը կրավորական ածանց չունի։
կոտրվել, գրվել, ծարավել, հաղորդվել
2. սոսնձվել, սեղմվել, ներկվել, գրավել
3. խորովել, վաճառվել, գնահատվել, կրճատվել
4. շարվել, տպագրվել, բղավել, մթերվել
5. գլորվել, գովել, ձևավորվել, միավորվել

4․Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ նշված սեռի բայը։
1. ներգործական – նիրհել, ցատկել, նկարել, ձգտել
2. ներգործական – խարխափել, բաշխել, զբոսնել, հիանալ
3. ներգործական – սայթաքել, մրսել, շտապել, ստուգել
4. չեզոք – զարդարել, նախորդել, շաղախել, ձուլել
5. չեզոք – ընդգծել, փոփոխել, կուտակել, փայլել
6. չեզոք – ուղղել, թողարկել, ցատկել, հղկել
6. կրավորական – գրավել, սղոցվել, բղավել, խռովել
7. կրավորական – վրդովել, նզովել, հոլովել, վաճառվել
8. կրավորական – կռավել, բովել, ճշգրտվել, թոթովել

Դիմավոր բայեր

5. Արտագրե՛լ նախադասությունները՝ փակագծերում տրված
բայերը անհրաժեշտ քերականական ձևերով գրելով համապատասխան տեղերում։

1.Մայր մտնող արևի ճառագայթները ոսկևորեցին ամեն ինչ, և մի կախարդող տեսարան ստեղծվեց, որով հիացան հյուրանոցի պատշգամբները ելած զբոսաշրջիկները։
(հիանալ, ոսկևորել, ստեղծել)
2.Արդեն բացվել են պարտեզի ծաղիկները, և հեռվից նայելիս թվում է, թե մի նախշուն գորգ ծածկել է պատշգամբի առջև փռված այդ հողակտորը։ (թվալ, ծածկել, բացել)
3.Ցանկապատի հետևում երևում է մի տուն. նրա բակում արևածաղիկներ են աճում, որոնք, իրենց գեղեցիկ գլուխները բարձր պահած, կարծես  ժպտում են անցորդներին։
(ժպտալ, երևալ, աճել)
4.Մենք մեքենայի միջից անշարժ նայում էինք ճամփեզրի մոտակա սյունին նստած արագիլին, մինչև որ նա տեղից պոկվեց և թևերը ծանր-ծանր թափահարելով՝ թռավ դեպի մոտակա ճահիճները։ (թռչել, պոկել, նայել)
5.Առաջարկը միաձայն ընդունեցին, և հաջորդ օրվանից բոլորը սկսեցին աշխատանքի գալ մեկ ժամ շուտ, որպեսզի կարողանան ժամանակին ավարտել պատվերի կատարումը։
(սկսել, ընդունել, կարողանալ)
6.Ընթացող գնացքի լուսամուտից երևացին մոտակա բնակավայրերի լույսերը, որոնք մի պահ անհետացան թանձրացող խավարում, ապա առկայծեցին։
(երևալ, անհետանալ, առկայծել)
7.Հանգստյան տան բակում մարդիկ զբոսնում են, երեխաները, ճոճանակների վրա նստած, օրորվում են, իսկ մեղմ քամին բերում է մոտակա սարերի զովությունը։
(օրորել, զբոնել, բերել)
8.Վարպետը անջատեց հաստոցը, վերցրեց նոր պատրաստած դետալը և համեմատեց գծագրի հետ՝ երբեմն ինչ-որ չափումներ անելով։ (վերցնել, անջատել, համեմատել)
9.Դաշնակահարի մատները սահեցին ստեղների վրայով, և դահլիճը ողողվեց հոգեպարար մի երաժշտությամբ, որն ալեկոծեց ունկնդիրների հոգիները։
(ալեկոծել, ողողել, սահել)
10.Ճամփեզրի խոտերի միջից հանկարծ մի աղվես հայտնվեց, որն անցավ ճանապարհի մյուս կողմն ու անհետացավ թփուտներում։ (անցնել, անհետանալ, հայտնվել)

6. Դո՛ւրս գրել դիմավոր բայերը և որոշե՛լ եղանակը,
ժամանակաձևը, թիվը, դեմքը, սեռը, կազմությունը և խոնարհումը։
Լուսամփոփը հանկարծ շողաց,
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի,
Ծառը խշշաց, ճյուղը դողաց,
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի,
Առուն փախավ խոխոջալով,
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի,
Ծածկվեց լուսնյակն ամպի շալով,
Եվ ես հանկարծ քեզ հիշեցի։
Դու ինչո՞ւ ես լցվել այդպես
Աշխարհով մեկ,
Դու ինչո՞ւ ես այդպես անհուն
Ու անեզերք։

Է-ի, ե-ի ուղղագրությունը

Բառասկզբում լսվող «է»-ն գրվում է «է» տառով, օրինակ՝ էջ, էակ, էկրան, էություն, էներգիա:
Բառամիջում գրվում է «է», եթե դրանով սկսվող արմատ կա, օրինակ՝ լայնէկրան, լեկտրաէներգիա, մանրէ, ելևէջ…
Մնացած դեպքերում լսվող «է»-ն գրվում է «ե» տառով, օրինակ՝ վերելք, ոսկե, տասներկու, մեխակ…
Պետք է հիշել՝ բառասկզբում լսվում է «է», բայց գրվում է ե հետևյալ բառերում եմ, ես, ենք, եք, են:
Հիշել հետևյալ բառերի ուղղագրությունը՝ գոմեշ, առէջ, վայրէջք, մանրէ, ելևէջ: Որևէ, ինչևէ, երբևէ բայց՝ որևիցե, ինչևիցե, երբևիցե:

1. Լրացրե՛ք «ե» կամ «է»:

Լայնքէկրան, հնէաբան, ծովեզր, վայրէջք, երփներանգ, նորեկ, մանրէ, էջանշան, որևիցե, գոմեշ, վերելակ, մեջք, բազմերանգ, երբևիցե, որևէ, էջ, ամենաէժան, չէինք, էկրան, Էջմիածին, չեմ, էլեկտրաէներգիա, էներգիա, մեխակ, հրեշ, նրբերշիկ, ամենաերկար, եգիպտացորեն, զարկերակ:

2. Բաց թողնված տեղերում գրիր է կամ ե:

Զարկերակ, սկզբից ևեթ, ստորերկրյա, հնէաբան (անհետացած հնագույն կենդանիների և բույսերի ուսումնասիրությամբ զբաղվող մարդ), երբևիցե, որևէ, էլեկտրաէներգիա, մանրէաբան, չէր ուզում, չեմ ուզում, կինոէկրան, ամենաէժան:

3. Մարդկանց անուններ գրի՛ր, որոնք սկսվում են Ե-ով և Է-ով:

Երանուհի, Ելենա, Եղիշե, Եղիա, Եգոր, Եփրաքսիա, Երվանդ, Եթեր, Էլեն, Էրիկ, Էդմոնդ, Էդմոն, Էմիլ, Էրիկա, Էմմա:

4. Տրված բառերը դասավորի՛ր ըստ իմաստների:

Ելակ, գոմեշ, եգիպտացորեն, եղինջ, երինջ, երեքնուկ, եզ, եղջերու, եղրևանի, եղևնի, երիցուկ, եղնիկ, եղեգ:

Կենդանիներ – գոմեշ, եզ, եղջերու, եղնիկ, երինջ:
Բույսեր – ելակ, եգիպտացորեն, եղինջ, երեքնուկ, եղրևանի, եղևնի, երիցուկ, եղեգ:

5. Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:

Արու – էգ, մուտք – ելք, թանկ – էժան, դժբախտ – երջանիկ, վերելք – վայրէջք, հայտնվել – անէանալ

6. Մեկական բառ կազմի՛ր՝ երգ, երանգ, եզր, եղբայր արմատները դնելով բառի սկզբում և վերջում:
Օրինակ` եփ-եփել, կիսաեփ

Երգ – երգիչ, համերգ
Երանգ – երանգակալ, երփներանգ
Եզր – եզրագիծ, գետեզր
Եղբայր – եղբայրաբաժին, հորեղբայր

7. Առաջադրանք 1-ից ընտրի՛ր 10 բառ և կազմ՛իր բառակապակցություններ:

Հնէաբան, երփներանգ, նորեկ, էջ, ամենաէժան, էկրան, մեխակ, հրեշ, նրբերշիկ, եգիպտացորեն:

ծեր հնեաբան
երփներանգ նկար
ամաչկոտ նորեկ
մաքուր էջ
ամենաէժան գին
մեծ էկրան
անուշահոտ մեխակ
ուժեղ հրեշ
համեղ նրբերշիկ
տաք եգիպտացորեն

8. Առաջադրանք 1-ից ընտրի՛ր 5 բառ և կազմի՛ր նախադասություններ:

Մանրէ, վերելակ, երբևիցե, էջ, էջմիածին:

Մանրէ կա ամեն տեղ:
Մեր շենքում չկա վերելակ:
Իմ գիրքն ունի հինգ հարյուր էջ:
Եղբայրս երբևից չի եղել Էջմիածնում:

Օ-ի, ո-ի ուղղագրությունը

Բառասկզբում լսվող Օ-ն գրվում է Օ, օրինակ` օր, օրորոց, օդ, օձ, օգնություն, օրինակ:

Բառասկզբում լսվող Ո-ն գրվում է Ո տառով, օրինակ` որսորդ, որդի, ոզնի, ոգի, որդ:

Բառամիջում Օ տառ գրվում է, եթե դրանով սկսվող արմատ կա, օրինակ`մեղմօրոր, անօրեն, շտապօգնություն, նմանօրինակ:

Մնացած բոլոր դեպքերում լսվող Օ-ն գրվում է Ո տառով, օրինակ` անորսալի, անորակ, եռոտանի…

Պետք է հիշել

Բառասկզբում լսվում է Օ, բայց գրվում է Ո հետևյալ բառերում՝ ով, ովքեր:

Հայերենում օտար լեզուներից փոխառած բառեր, որոնց սկզբում լսվում է Ո, բայց գրվում է Վո:

Օրինակ՝ վոլտ, վոկալ, Վոլգա….

Սրանցից պետք է տարբերել Ոդիսևսև, Որմիզդուխտ բառերը, որտեղ լսվող Ոգրվում է Ո տառով:

Առաջադրանքներ

1. Օդ, օրինակ, օգուտ, օղ, օր բառերից կազմի՛ր ուրիշ բառեր՝ դրանք գործածելով բառի տարբեր դիրքերում:
Օրինակ՝ օրոր – օրորոց, մեղմօրոր

օդ – օդապարիկ, անօդաչու, անօդ
օրինակ – օրինակելի, յուրօրինակ, տարօրինակ, անօրինակ
օգուտ – օգտակար, անօգտակար, անօգուտ
օղ – օղակ, ականջօղ
օր – օրացույց, շաբաթօրյա, շուրջօրյա, այսօր, այնօր, այդօր

2. Օրինակին հետևելով` որակ, որս, որդի, որջ արմատներից 2-ական բառ կազմի՛ր:

Օրինակ՝ որոշ – որոշակի, պարզորոշ

որակ – որակազուրկ, որակական անորակ
որս – որսորդ , արջաորս, ձկնորս
որդի – որդեգրել, հոգեորդի, եղբորորդի
որջ – որջանման, գայլաորջ

3. Բաց թողնված տեղերում լրացրո՛ւ ո կամ վո:

Որբ, երկվորյակ, արջաորս, հոգեորդի, զինվոր, բարձրավոլտ, բանվոր, անորակ, բարձրորակ, վոլեյբոլ:

4. Բաց թողնված տեղերում լրացրո՛ւ օ կամ ո:

Ամենօրյա, ամանորյա, անօրինական, հանրօգուտ, օրըստօրե, մեղմորեն, մեղմօրոր, հօգուտ, տնօրեն, նախօրոք, շաբաթօրյակ, բացօթյա, պարզորոշ, արծաթազօծ:

5. Շարքերից ընտրի՛ր և դեմ դիմաց գրի՛ր հոմանիշ բառերը:

ա) ոսոխ, որջ, որձ, ողորկ, որթ, որմ
բ) հարթ, պատ, թշնամի, արու, վազ, բույն

ոսոխ – թշնամի
որջ – բույն
որձ – արու
ողորկ – հարթ
որթ – վազ
որմ – պատ

6. Լրացրո՛ւ օ, ո, վո.

Թռչնորս, ով, օդանավակայան, բարձրորակ, վոլեյբոլ, կրկնօրինակ, մեղմօրոր, չօգնել, գիշերօթիկ, կիրակնօրյա, անորակ, ջրօրհնեք, այսօրինակ, հանրօգուտ, ովքեր, Ոդիսևս, միջօրե, տափօղակ, անօգնական, կիրակնօրյա, շտապօգնություն, բնօրրան, օրեցօր, հանապազօրյա, ցածրորակ, ոհմակ, վոլտ, արծաթազօծ, փոխօգնություն, հակաօդային, օազիս, որսորդ, չարորակ, օբյեկտ, ոսկեզօծել, օդերևութաբանական, օրըստօրե, օրացույց, որթ, որձ, օձ, օձագալար, օձիք, ամենաորակյալ, վորմիզդուխտ, հայորդի, արջորս, ջրօրհնեք,
վոլգոգրադ:

7. Առաջադրանք 6-ից ընտրի՛ր 5 բառ և կազմի՛ր բառակապակցություններ:

Կիրակնօրյա, Ոդիսևս, արծաթազօծ, հակաօդային, օազիս:

կիրակնորյա համերգ
հզոր Ոոդիսևս
արծաթազօծ այգի
հակաօդային գազ
հեքիաթաին օազիս

8. Առաջադրանք 6-ից ընտրի՛ր 5 բառ և կազմի՛ր նախադասություններ:

Թռչնորս, օդանավակայան, բարձրորակ, ոհմակ, օձ:

Ես թռչնորսի մասին հեքիաթ եմ կարդացել:
Ինքնաթիռների տունը օդանավակայանն է:
Իմ հայրիկը վաճառում է բարձրորակ կոչիկներ:
Օձերը լինում են թունավոր և անթույն:
Ոհմակը դա գայլերի խումբն է:

Ածական. ածականի համեմատության աստիճանները

Այն բառերը, որոնք ցույց են տալիս գոյականի հատկանիշը, կոչվում են ածականներ, օր.`խոշոր աչքեր, բարի ժպիտ, փոքրիկ տուն…

Ածականները պատասխանում են ինչպիսի՞, որպիսի՞ հարցերին: Ինչպիսի՞ երեխա- չարաճճի երեխա, ինչպիսի՞ շենք-բարձրահարկ շենք….

1.Գրիր տրված գոյականներից յուրաքանչյուրին բնորոշող
երեք ածական։
Նկար, այգի, ծաղիկ, գիրք, գորգ։

Գունզգույն նկար,կանչաշատ այգի,նկարազարդ գիրք, հինավուրձ գիրք

2.Լրացրու նախադասությունները` ընդգծված գոյականներին տալով  հետևյալ ածականներից որևէ մեկը՝վաղեմի, գազազած, կանաչապատ, անսպառ, փոքրամարմին,ստվերախիտ:

Փոքրամարմին Աղջիկը անհանգիստ շուրջն էր նայում: Ձիավորները սրարշավ հասան մի կանաչապատ  դաշտավայր:
Անսպառ երջանկություն պատել էր պատանու սիրտը:Գազազած  ամբոխը հոծ խմբերով մոտեցավ կալվածատիրոջ տանը: Ճամփորդները հասան մի ստվերախիտ անտառ և սպասեցին իրենց ուղեկցին:վաղեմի  ընկերները փոքրիկ առիթով վիճել էին և բաժանվել իրարից:

3.Դուրս գրիր բոլոր ածականները:

Առավոտյան պայծառ արևը շողում էր կապտավուն երկնքում: Սառնորակ ու մաքուր օդում տարածվել էր երփներանգ ծաղիկների արբեցնող բույրը: Անահիտը հագավ վարդագույն վերնաշապիկը, դրեց ճերմակ գլխարկը ու երջանիկ ժպիտով դուրս նայեց կիսաբաց լուսամուտից: Շուրջբոլորը սավառնում էին թռչունները՝ գարնան հիասքանչ օրով խենթացած:

Պայծառ,կապտավուն,սառնորակ ու մաքուր,երփներանգ, արբեցնող,վարդագույն,ճերմակ,երջանիկ,կիսաբաց,հիասքանչ օրով:

4.Հետևյալ գոյականներից ստացիր ածականներ և գրիր:

Հնություն, մեծություն, լավություն, երջանկություն, հնչեղություն, ագահություն, ստորություն, հաջողություն, լայնություն, երկարություն:

Պապական հնություն,համշխարհային մեծություն,մեծ լավություն, գեղեցիկ երջանկություն, բարձր հնչեղություն, գարշելի ագահություն, վատ ստորություն, բարձր երկարություն:

Ածականի համեմատության աստիճանները

Կան ածականներ, որոնց ցույց տված հատկանիշը համեմատելի է: Համեմատության աստիճանները երեքն են՝ դրական, բաղդատական, գերադրական:

Դրական սատիճանում բառն իր ուղիղ ձևն ունի, օրինակ՝ լավ, բարի, գեղեցիկ…

Համեմատական աստիճանում այն համեմատվում է մեկ այլ հատկանիշի հետ, որի համար օգտագործում ենք ավելի, պակաս բառերը, օրինակ` ավելի լավ, ավելի բարի, պակաս գեղեցիկ…

Գերադրական աստիճանում ածականը ցույց է տալիս մի այնպիսի հատկանիշ, որը բոլորից լավն է: Կազմվում է ամենա բառի կամ գույն ածանցի միջոցով,  օրինակ` ամենալավ կամ լավագույն, ամենագեղեցիկ կամ գեղեցկագույն, ամենաբարի…

Կատարիր առաջադրանքները

1. Հետևյալ ածականները եթե հնարավոր է դրեք համեմատության երեք աստիճաններով՝ Մաքուր, կաղ, հին, կարմիր, դաժան, կարճ:

Պակաս մաքուր,ավելի մաքուր ամենամաքուր,ավելի դաժան,ամենադաժան,պակաս կարճ,ավելի կարճ,ամենակարճ,ավելի կարմիր,ամենակարմիր:

2. Դուրս գրել ածականները և գոյականները:

Հրամանատարը հասավ սիրելի ընկերներին, որպեսզի երկրորդ անգամ փրկի նրանց վտանգից: (3 գոյական, 1 ածական)

Երբ հեռվում հանգչեցին վերջին լույսերը, փոքրիկ Անահիտը երկու անգամ շշուկով ասաց: (3 գոյական, 2 ածական)

Ես սիրում եմ հորդառատ անձրևը. այն իմ մեջ հաճելի հիշողություններ է արթնացնում: (2 գոյական, 2 ածական)

Առաջին անգամն էր, որ նա ջերմ սեր էր զգում կրտսեր քրոջ` Մարգարիտի հանդեպ: (3 գոյական, 2 ածական)

Նա հարյուր հատ գունավոր ծաղիկներ էր ուզում, որպեսզի դրանցով զարդարեր գեղեցիկ զույգի հարսանեկան տոնը: (2 գոյական, 3 ածական)

1)Գոյական

Հրամանատար,վտագից,ընկերներին

Ածական

սիրելի,երկրորդ

2)Գոյական

Հեռվում,լույսերը,Անահիտ

Ածական

Վերջին,փոքրիկ

3)Գոյական

հիշողություններ,իմ

Ածական

Հորդառատ,հաճելի

4)Գոյական

Մարգարիտ,քրոջ,սեր

Ածական

Ջերմ,առաջին

5)Գոյական

Ծաղիներ,նա

Ածական

Գունավոր,գեղեցիկ,հարսանեկան

3. Բառերը հոգնակի դարձնել:

Մարդիկ, դասեր, սյուներ, ձկներ , մատեր, ձեռքեր, ոտքեր, հարսներ, գրատներ, ձեռագրեր, պատմագրեր, հեռախոսներ, մարդասպաններ, տղաներ, աստղեր, գնդակներ, գլուխներ:

4.Առանձնացրեք անձնանիշ և իրանիշ գոյականները:

Ռուսներ, քաղաք, մայրիկ, Հայաստան, դասընկեր, դասացուցակ, ավտոմեքենա, ինքնաթիռ, օդաչու, լավություն:

Անձնանիշ

Ռուսներ,մայրիկ,դասընկեր,օդաչու

Իրանիշ

Քաղաք,Հայաստան,դասացուցակ,ավտոմեքենա,ինքնաթիռ,լավություն:

Բ, Պ, Փ

Կետերի փոխարեն գրել բ, պ կամ փ.

ա) Գինարբուք, աղբակույտ, ամփոփել, ամպհովանի, երեսսրբիչ, աղբյուր, սփրթնել, սպրդել, թմբլիկ, դրմբոց, թպրտալ, խաբկանք, խափշիկ, անխաբ, անխափան, անկապտելի, կապկպել, կափկափել, ձերբազատվել, դարբին, ուրբաթ, համբերություն, շամփուր, ծոփավոր, Ծոփք, սրբապատկեր, ժայռակոփ, կոպ, նրբահնչյուն, Աբխազիա, Հակոբյան, ընդհուպ, գռփել, հարբուխ, ըմբոշխնել, բամբ, բամբել, ամպշող, հուսախաբ, խծբծանք, արբենալ, Արփինե, դարպաս, սիբեխ, ըմբշամարտ, տրոփյուն, հպանցիկ, ներբան, նրբողել, տարփողել, տարփանք, ճողոպրել, պատշգամբ, տարբերություն, սրբատեղի, աղբանոց, նրբիրան, կոփվել, շփերթ, ակնակապիճ, գիպս, շամփուր, ճամպրուկ, սփոփել, գրաբար, որբևայրի, ամբարիշտ, երբեմն, երփնագույն, աղբարկղ, թարփ, ծովափ, իբրև, երբ, փափագ, պապակ, ճամփորդ, Համբարձումյան, լիրբ, թփթփացնել, երբեմնի, երբևէ, դափնեպսակ, թափք, ծփծփան, ողբաձայն, դափնեվարդ, ողբերգակ:

բ) Երկնահուպ, թփուտ, արբշիռ, ամբարձիչ, ապշել, հապշտապ, հափշտակել, հապճեպ, խաբել, խարխափել, համբույր, ներամփոփ, ապստամբել, Հռիփսիմե, ձերբակալել, թմբկաթաղանթ, երփներանգ, հուպ տալ, վիրապ, քարակոփ, սեփ-սև, նրբանկատ, թափառաշրջիկ, ամենասուրբ,աղբահան, լեփ-լեցուն, շեղբ, ժպտուն, դեփ-դեղին, նրբաճաշակ, ոսկեծուփ, ոսկեծոպ, ալեծուփ, նրբին, աղբատար, նրբերշիկ, զամբիկ, հղփանալ, ողբերգություն, դափնի, ճեպընթաց, Գաբրիել, շերեփուկ, հպվել, նրբանցք, թափանցիկ, հարբեցող, պարփակվել, փրփրադեզ, ափսե, ափսոսալ, Սերոբ, խաբեբա, ճողփյուն, հենացուպ, բորբ, համբակ, եղբայր, թափթփել, կառափնարան, ջրարբի, սրտատրոփ, բամբասել, գամփռ, ճեփ-ճերմակ, Քերոփյան, Արբիար, սթափվել, սրբազան, սրբագրիչ, շաբաթ, որբանոց, աբխազ, խոպան, խոփ, ծփծփալ, սարսափելի, սոսափյուն, շեփորահար, սերբական, սեփական, ծպտուն, սեպտեմբեր, երբևիցե, սափոր, սափրիչ, կափ-կանաչ, աղբահավաք, ամրակոփ, դափնեվարդ, ողբանվագ, սրբավայր, գոմաղբ, թափթփուկ, նրբակազմ, աղբակալ:

Է-ե-ի ուղղագրությունը

Է-Ե

Բառասկզբում լսվող է-ն գրվում է է տառով, օրինակ` էջ, էակ, էկրան, էություն, էներգիա

Բառամիջում գրվում է է, եթե դրանով սկսվող արմատ կա, օրինակ` լայնէկրան, էլեկտրաէներգիա, մանրէ, ելևէջ…

Մնացած դեպքերում լսվող է-ն գրվում է ե տառով, օրինակ` վերելք, ոսկե, տասներկու, մեխակ…

Պետք է հիշել

Բառասկզբում լսվում է է, բայց գրվում է ե հետևյալ բառերում եմ, ես, ենք, եք, են:

Հիշել հետևյալ բառերի ուղղագրությունը՝ գոմեշ, առէջ, վայրէջք, մանրէ, ելևէջ:
Որևէ, ինչևէ, երբևէ, բայց` որևիցե, ինչևիցե, երբևիցե,

1.Լրացրեք Ե կամ Է:

Լայնէկրան,հնէաբան,ծովեզր,վայրէջք,երփներանգ,նորեկ,մնարէ,էջանշան,որևիցե,գոմեշ,վերելակ,մեջք,բազմերանգ,երբևիցե,որևէ,էջ,ամենաէժան,չէինք,էկրան,Էջմիածին,չեմ,էլեկտրաէներգիա,էներգիա,մեխակ,հրեշ,նրբերշիկ,ամենաերկար,եգիպտացորեն,զարկերակ:

2.Մարդկանց անուններ գրիր, որոնք սկսվում են Ե-ով և Է-ով:

Ե-ով անուններ
Երանուհի, Եղիյա, Եսայա, Երեմիյա, Ենոք, Երեմ, Ենովք, Եվգինե:

Է-ով անուններ
Էրիկ, Էլեն, Էլիզա, Էմին, Էմմա, Էդուարդ, Էմիլ, Էռնա, Էդմոն, Էրիկա, Էդգար, Էմմի, Էլինա:

3.Բաց թողնված տեղերում գրիր է կամ ե:

Զարկերակ,սկզբից ևեթ,ստորեկրյա,հնէաբան,երբևիցե,որևէ,էլեկտրաէներգիա,մանրէաբան,չէր ուզում,կինոէկրան,ամենաէժան::

4.Տրված բառերը դասավորիր ըստ իմաստների:

ելակ, գոմեշ, եգիպտացորեն, եղինջ, երինջ, երեքնուկ, եզ, եղջերու, եղրևանի, եղևնի, երիցուկ, եղնիկ, եղեգ:

կենդանիներ-գոմեշ,եզ,եղջերու,եղնիկ:
բույսեր-ելակ,եգիպտացորեն,եղինջ,երեքնուկ,եղրևանի,եղևնի,երիցուկ,երինջ:

5. Գրիր տրված բառերի հականիշները:

Արու-էգ

մոտք-ելք

թանկ-էժան

դժբախտ-հաջողակ

վերելք-վայրէջք

հայտնվել-անհետանալ

6. Մեկական բառ կազմիր` երգ, երանգ, եզր, եղբայր արմատները դնելով բառի սկզբում և վերջում:

Օրինակ` եփ-եփել, կիսաեփ

երգ-երգեցողություն

երանգ-երփներանգ

եզր-ծեվեզր

եղբայր-հորեղբայր

7. Առաջադրանք 1-ից ընտրիր 10 բառ և կազմիր բառակապակցություններ:

Լայնէկրան հեռուստացույց,ճանաչված հնէաբան,երփներանգ նկար,գունզգույն էջանշան,բազմերանգ քաղաք,ամենաէժան մթերք,ամենաերկար ճոպանուղին,Սուրբ Էջմիածին,չէինք կարող,որակյալ նրբերշիկ

8. Առաջադրանք 3-րդից ընտրիր 5 բառ և կազմիր նախադասություններ:

Սկզբից ևեթ բանն էր և բանը Աստծո մոտ էր և բանը հենց ինքը Աստված էր:

-Հիվանդի զարկերակը շատ արագ է աշխատում:Ասաց բժիշկը:

Ճանաչված հնէաբանը պեղումներ էր անում այս տարածքում:

ՈՒժեզ քամու պատճառով խափանվեց քաղաքի էլեկտրաէներգիան:

Նա չէր ուզում որևէ մեկին վատություն անել:

10 простых способов мотивировать себя каждый день

У всех есть хорошие намерения, но часто мотивация исчезает так же быстро, как заканчивается запас силы воли. Вот 10 простых способов, которые помогут вам поддерживать мотивацию каждый день. 

1. Держите идеи при себе

Решили наконец пробежать марафон? В восторге от новой идеи? Распирает от радости из-за нового проекта? Хорошо. Оставьте эти эмоции себе.

Рассказывая направо и налево о своих намерениях, вы делаете только хуже. Не поддавайтесь искушению собрать кучу лайков за пост о своих намерениях в соцсети. Позитивный отклик заставляет ваш мозг считать, что дело уже сделано, вы достигли своей цели, а значит, незачем поддерживать мотивацию.

Так что оставляйте намерения при себе. Свою порцию восхищения и лайков вы получите за рассказ о результатах.

2. Сократите свой список дел наполовину

Сокращение списка дел пойдёт вам на пользу. Когда вы понимаете, что сможете выполнить всё, что есть в списке, стресс и напряжение спадают, а ваши возможности расширяются.

3. Помните о смерти и определите своё наследие

Смерть — великая мотивирующая сила. Каждый из нас рискует застрять в бессмысленных делах. Они заставляют нас чувствовать, что мы чего-то достигаем, тогда как на самом деле мы просто ходим по кругу.

Осознание того, что наше существование конечно, помогает определить, что действительно важно. Всё, что мы делаем, определяет то, какое наследие мы оставим после себя. Это может показаться пафосным, но это правда. И осознание этого может стать сильной мотивацией.

4. Празднуйте даже очень маленькие победы

Празднование маленьких побед помогает создавать позитивные привычки. И не обязательно каждый раз покупать торт или бутылку шампанского. Достаточно просто отметить, что случилось что-то хорошее.

Например, Вишен Лакиани (Vishen Lakhiani), генеральный директор Mindvalley, завёл для этого специальный «превосходный колокольчик», в который он звонит каждый раз, когда случается что-то хорошее.

5. Отдыхайте. Вы это заслужили

Хороший отдых помогает нам работать на пределе возможностей. Но часто момент, когда вы ни минуты не можете выделить на отдых, — это как раз тот момент, когда вы больше всего в нём нуждаетесь.

Так что просто возьмите отпуск, который вы долго откладывали, и вернитесь к делам хорошо отдохнувшим и со свежими идеями.

6. Будьте добры к себе

Перестаньте сравнивать свои достижения с победами коллег и соседей. Есть много людей умнее вас. В тот момент, когда вы это поймёте, к вам вернётся свобода.

Свобода исследовать, свобода идти за тем, что вас восхищает. Свобода не обращать внимания на то, что и как делают они, и возможность сконцентрироваться на своём.

7. Воспринимайте новые привычки в позитивном ключе

Например, вы начали просыпаться на два часа раньше обычного. Вместо того, чтобы воспринимать новую привычку как двухчасовой недостаток сна, думайте о ней как о новой возможности. У вас появилось целых два дополнительных часа, за которые вы успеете сделать гораздо больше.

8. Будьте честны с собой и с другими

Мы живём в культуре, где социальные сети имеют большое значение. Мы привыкли представлять свою жизнь совершенной, создавать идеальный образ себя, и эта видимость успеха может быть опасной.

Показывая не только успехи, но и неудачи, вы получаете дополнительную мотивацию, которая помогает вам пережить поражение. Переживайте негативные эмоции, а затем двигайтесь дальше.

Кроме того, раскрывая такие моменты перед аудиторией, вы создаёте более тесную связь со своими друзьями и подписчиками.

9. Делайте то, что любите (и чем можно зарабатывать)

Найдите то, что любите, и научитесь делать это хорошо. Успех в любом деле основан на соединении страсти и опыта.

Но будьте осторожны. Убедитесь в том, что вы сможете зарабатывать на результатах этой деятельности. Вам может нравиться множество вещей, но далеко не все смогут принести вам доход.

10. Концентрируйтесь

Есть одна забавная история об успехе. Однажды Уоррена Баффета, Билла Гейтса и его отца спросили, какая самая важная составляющая успеха. И все трое в один голос ответили: «Концентрация». Причём ответ был спонтанным, как и сам вопрос, так что они не готовились заранее.

Все мы периодически отвлекаемся на проверку email, а уведомления от разных приложений и из соцсетей не дают нам как следует сосредоточиться 24 часа в сутки 7 дней в неделю.

Так что хотя бы иногда откладывайте свой смартфон, ставьте его в беззвучный режим и полностью погружайтесь в работу.

Ինքներդ ձեզ ամեն օր մոտիվացնելու 10 պարզ միջոց

Բոլորն էլ լավ մտադրություններ ունեն, բայց հաճախ մոտիվացիան անհետանում է նույնքան արագ, որքան սպառվում է կամքի ուժի պաշարը: Ահա 10 հեշտ միջոց՝ ձեզ ամեն օր մոտիվացված պահելու համար:

Գաղափարները ձեզ համար պահեք

Որոշե՞լ եք վերջապես մասնակցել մարաթոնին: Հուզվա՞ծ եք նոր գաղափարով: Ուրախությո՞ւն եք պայթում նոր նախագծի պատճառով: Լավ. Այս զգացմունքները թողեք ինքներդ ձեզ:

Աջ ու ձախ պատմելով ձեր մտադրությունների մասին՝ դուք միայն վատացնում եք իրավիճակը։ Դիմացե՛ք գայթակղությանը` հավաքելու տոննա հավանումներ սոցիալական ցանցերում ձեր մտադրությունները տեղադրելու համար: Դրական պատասխանը ստիպում է ձեր ուղեղին մտածել, որ գործն արդեն ավարտված է, դուք հասել եք ձեր նպատակին, ինչը նշանակում է, որ կարիք չկա պահպանել մոտիվացիան։

Այսպիսով, ձեր մտադրությունները պահեք ձեզ համար: Արդյունքների մասին պատմելու համար դուք կստանաք ձեր հիացմունքն ու հավանումները:

2. Կիսեք ձեր անելիքների ցանկը
   Անելիքների ցանկի կրճատումը ձեզ լավ կբերի: Երբ հասկանում ես, որ կարող ես իրականացնել այն ամենը, ինչ կա ցուցակում, սթրեսն ու լարվածությունը թուլանում են, իսկ հնարավորություններդ ընդլայնվում են։

3. Հիշիր մահը և սահմանիր քո ժառանգությունը
   Մահը մեծ շարժիչ ուժ է: Մեզանից յուրաքանչյուրը վտանգի տակ է ընկնում անիմաստ գործերի մեջ: Նրանք ստիպում են մեզ զգալ, որ ինչ-որ բանի ենք հասնում, մինչդեռ իրականում մենք պարզապես շրջում ենք:

4. Տոնեք նույնիսկ շատ փոքր հաղթանակներ
   Փոքր հաղթանակներ տոնելը օգնում է դրական սովորություններ ձևավորել: Եվ ամեն անգամ պարտադիր չէ տորթ կամ շամպայն գնել։ Բավական է միայն նշել, որ լավ բան է տեղի ունեցել։

Օրինակ, Mindvalley-ի գործադիր տնօրեն Վիշեն Լախիանին դրա համար հատուկ «գեղեցիկ զանգ» ունի, որը նա հնչեցնում է ամեն անգամ, երբ ինչ-որ լավ բան է պատահում:

5. Հանգիստ. Դու արժանի ես դրան
   Լավ հանգիստն օգնում է մեզ աշխատել մինչև սահմանը։ Բայց հաճախ այն պահը, երբ չես կարող մեկ րոպե հատկացնել հանգստանալու համար, հենց այն պահն է, երբ դրա կարիքն ամենաշատն ես զգում:

Այսպիսով, պարզապես վերցրեք արձակուրդը, որը երկար ժամանակ հետաձգում էիք և լավ հանգստացած և թարմ գաղափարներով վերադարձեք գործին:

6. Բարի եղիր ինքդ քեզ հետ
   Դադարեք համեմատել ձեր ձեռքբերումները գործընկերների և հարևանների հաղթանակների հետ: Ձեզնից խելացի շատ մարդիկ կան։ Այն պահին, երբ դուք դա գիտակցեք, ազատությունը կվերադառնա ձեզ:

Հետազոտելու ազատություն, այն, ինչով հիանում եք, հետևելու ազատություն: Ազատություն՝ ուշադրություն չդարձնելու, թե ինչ և ինչպես են անում, և ինքնուրույն կենտրոնանալու ունակություն։

7. Նոր սովորություններին դրական վերաբերվեք
   Օրինակ, դուք սկսել եք արթնանալ սովորականից երկու ժամ շուտ։ Նոր սովորությունը որպես երկու ժամ քնի պակաս մտածելու փոխարեն, մտածեք դա որպես հնարավորություն: Դուք ունեք երկու ամբողջ լրացուցիչ ժամ, որոնց ընթացքում ժամանակ կունենաք շատ ավելին անելու։

8. Ազնիվ եղիր քո և ուրիշների հետ
   Մենք ապրում ենք մի մշակույթում, որտեղ սոցիալական մեդիան շատ կարևոր է: Մենք սովոր ենք մեր կյանքը ներկայացնել որպես կատարյալ՝ ստեղծելով մեր մասին իդեալական կերպար, և հաջողության այս տեսքը կարող է վտանգավոր լինել։

Ցույց տալով ոչ միայն հաջողությունները, այլև անհաջողությունները, դուք ստանում եք լրացուցիչ մոտիվացիա, որն օգնում է գոյատևել պարտությունից: Բացասական հույզեր ապրեք և հետո անցեք առաջ:

Բացի այդ, հանդիսատեսի առաջ բացահայտելով նման պահեր, դուք ավելի սերտ կապ եք ստեղծում ձեր ընկերների և հետևորդների հետ։

Արեք այն, ինչ սիրում եք (և ինչպես կարող եք գումար վաստակել)

Գտեք այն, ինչ սիրում եք և սովորեք, թե ինչպես դա անել լավ: Ցանկացած բիզնեսում հաջողությունը հիմնված է կրքի և փորձի համադրության վրա:

Բայց զգույշ եղեք. Համոզվեք, որ դուք կարող եք վաստակել այս գործունեության արդյունքներով: Հնարավոր է, որ ձեզ շատ բաներ դուր գան, բայց ոչ բոլորը կարող են ձեզ եկամուտ բերել։

10. Կենտրոնանալ
    Կա մեկ զվարճալի հաջողության պատմություն. Մի անգամ Ուորեն Բաֆեթին, Բիլ Գեյթսին և նրա հորը հարցրին, թե որն է հաջողության ամենակարևոր բաղադրիչը: Եվ երեքն էլ միաձայն պատասխանեցին. «Կենտրոնացում»։ Ընդ որում, պատասխանն ինքնաբուխ էր, ինչպես ինքնին հարցը, ուստի նախապես չէին պատրաստվել։

Մենք բոլորս երբեմն շեղվում ենք՝ ստուգելով մեր էլ.փոստը, իսկ տարբեր հավելվածներից և սոցիալական ցանցերից ստացվող ծանուցումները թույլ չեն տալիս ճիշտ կենտրոնանալ օրը 24 ժամ, շաբաթը 7 օր:

Այսպիսով, գոնե մեկ-մեկ մի կողմ դրեք ձեր սմարթֆոնը, դրեք այն լուռ ռեժիմի վրա և ամբողջությամբ ընկղմվեք աշխատանքի մեջ:

Կոչական

Այն բառը, որ ցույց է տալիս, թե ում կամ ինչին է ուղղվում խոսքը, կոչվում է կոչական:

Օրինակ՝ Տղանե՛ր, եկեք բակ գնանք: Գարո՛ւն, ինչ գեղեցիկ ես:

Բանավոր խոսքում այն անունը կամ բառը, որով դիմում ենք, արտասանվում է հատուկ շեշտով:

Գրավոր խոսքում կոչականի վրա դրվում է շեշտ և նախադասության մյուս անդամներից անջատվում է ստորակետով:

Եթե կոչականը նախադասության սկզբում է, ստորակետը դրվում է նրանից հետո:

Մայրի՛կ, կարոտել եմ քեզ:

Եթե կոչականը նախադասության վերջում է, ստորակետը դրվում է նրանից առաջ:

Ինչո՞ւ ես լալիս, մայրի՛կ:

Եթե կոչականը նախադասության մեջտեղում է, ստորակետը դրվում է նրանից  և առաջ, և հետո:

Դասերս վերջացնեմ, մայրի՛կ, հետո կգամ:

Առաջադրանքներ

1.Մարդի՛կ, արևի նման նայեք աշխարհին:

Գրիր այս նույն նախադասությունը՝ կոչականը դնելով մե՛կ վերջում, մե՛կ մեջտեղում:

Արևի նման նայեք աշխարհին,մարդի՝կ:

2.Կազմի՛ր և գրի՛ր սկզբում, մեջտեղում և վերջում կոչական ունեցող երեք նախադասություն:

Շնորհավորում եմ,սիրելի՝ս ծննդյան տարեդարձի առթիվ:

Մա՝յր իմ անուշ ու անգին,հիշում եմ քո դեմքը ծեր:

Ընկիր ինձ համար,Ա՝ստղ:

-Ճանապարհին քեզ տեսա, ալեհե՛ր ծերունի ։

-Ի՞նչ մեծ ես, սրատե՛ս արծիվ ։

-Ի՞նչ ուժեղ ես վառվում, թե՛ժ կրակ։

-Ի՞նչ բարձր ես, սլացի՛կ բարդի։

-Այս ի՞նչ արագ ես պատրաստում, հմու՛տ վարպետ։

-Հո՛րդ  անձրև, ի՞նչ  ուժեղ ես։

— Վա՛րդան, տո՛ւն արի։

— Զա՛րուհի, ձեռք մի՛ տուր։

— Աբրահա՛մ,– բարկացավ նա։

— Վարդա՜ն, Վարդա՜ն։

— Սիմո՞ն, էդ դու ե՞ս։

— Զարուհի՞, տանն ե՞ս։

Կոչական

Այն բառը, որ ցույց է տալիս, թե ում կամ ինչին է ուղղվում խոսքը, կոչվում է կոչական:

Օրինակ՝ Տղանե՛ր, եկեք բակ գնանք: Գարո՛ւն, ինչ գեղեցիկ ես:

Բանավոր խոսքում այն անունը կամ բառը, որով դիմում ենք, արտասանվում է հատուկ շեշտով:

Գրավոր խոսքում կոչականի վրա դրվում է շեշտ և նախադասության մյուս անդամներից անջատվում է ստորակետով:

Եթե կոչականը նախադասության սկզբում է, ստորակետը դրվում է նրանից հետո:

Մայրի՛կ, կարոտել եմ քեզ:

Եթե կոչականը նախադասության վերջում է, ստորակետը դրվում է նրանից առաջ:

Ինչո՞ւ ես լալիս, մայրի՛կ:

Եթե կոչականը նախադասության մեջտեղում է, ստորակետը դրվում է նրանից  և առաջ, և հետո:

Դասերս վերջացնեմ, մայրի՛կ, հետո կգամ:

Առաջադրանքներ

1.Մարդի՛կ, արևի նման նայեք աշխարհին:

Գրիր այս նույն նախադասությունը՝ կոչականը դնելով մե՛կ վերջում, մե՛կ մեջտեղում:

Արևի նման նայեք աշխարհին,մարդի՝կ:

2.Կազմի՛ր և գրի՛ր սկզբում, մեջտեղում և վերջում կոչական ունեցող երեք նախադասություն:

Շնորհավորում եմ,սիրելի՝ս ծննդյան տարեդարձի առթիվ:

Մա՝յր իմ անուշ ու անգին,հիշում եմ քո դեմքը ծեր:

Ընկիր ինձ համար,Ա՝ստղ: